1. Czym jest zawór motylkowy EN593?
Zawór motylkowy EN593 to metalowy zawór motylkowy zaprojektowany i wyprodukowany zgodnie z normą BS EN 593:2017 zatytułowaną „Zawory przemysłowe – Metalowe zawory motylkowe ogólnego przeznaczenia”. Norma ta jest publikowana przez British Standards Institution (BSI) i jest zgodna z normami europejskimi (EN), zapewniając kompleksowe ramy dla projektowania, materiałów, wymiarów, testowania i działania zaworów motylkowych.
Zawory motylkowe zgodne z normą EN593 charakteryzują się metalowymi korpusami i różnymi metodami połączeń, takimi jak złącza międzykołnierzowe, typu lug lub dwukołnierzowe. Zawory motylkowe mogą pracować w różnych warunkach ciśnienia i temperatury. Norma ta gwarantuje, że zawory spełniają rygorystyczne wymagania dotyczące bezpieczeństwa, trwałości, kompatybilności i niezawodności.
2. Główne cechy zaworów motylkowych EN593
* Działanie poprzez ćwierć obrotu: Zawory motylkowe działają poprzez obrót dysku zaworu o 90 stopni, umożliwiając szybką i wydajną kontrolę przepływu.
* Kompaktowa konstrukcja: W porównaniu do zasuw, zaworów kulowych lub zaworów grzybkowych, zawory motylkowe są lekkie i zajmują mało miejsca, dzięki czemu idealnie nadają się do instalacji o ograniczonej przestrzeni.
* Różnorodne przyłącza końcowe: dostępne w wersjach z kołnierzem międzykołnierzowym, przelotowym, podwójnym, pojedynczym lub w kształcie litery U, kompatybilne z różnymi systemami rurociągów.
* Odporność na korozję: Wykonane z wysokiej jakości materiałów odpornych na korozję, co gwarantuje trwałość w środowiskach korozyjnych.
* Niski moment obrotowy: Zaprojektowano w celu zmniejszenia wymagań dotyczących momentu obrotowego, co umożliwia automatyzację przy użyciu mniejszych siłowników i obniżenie kosztów.
* Uszczelnienie bez przecieków: wiele zaworów EN593 posiada elastyczne, miękkie lub metalowe gniazda, zapewniające szczelne uszczelnienie i niezawodną pracę.
3. Szczegóły normy BS EN 593:2017
Od 2025 roku norma BS EN 593 przyjmuje wersję z 2017 roku. EN593 to kompleksowy przewodnik dotyczący metalowych zaworów motylkowych, określający minimalne wymagania dotyczące konstrukcji, materiałów, wymiarów i badań. Poniżej znajduje się szczegółowe wprowadzenie do głównej treści normy, poparte danymi branżowymi.
3.1. Zakres normy
Norma BS EN 593:2017 dotyczy metalowych zaworów motylkowych ogólnego przeznaczenia, w tym do odcinania, regulacji lub sterowania przepływem cieczy. Obejmuje ona różne typy zaworów z przyłączami rurowymi, takie jak:
* Typ płytkowy: zaciskany pomiędzy dwoma kołnierzami, charakteryzujący się zwartą budową i lekką konstrukcją.
* Typ z otworem: Posiada gwintowane otwory, nadaje się do stosowania na końcach rur.
* Dwukołnierzowe: Posiadają integralne kołnierze, przykręcone bezpośrednio do kołnierzy rur.
* Pojedynczo-kołnierzowe: Posiadają integralne kołnierze wzdłuż centralnej osi korpusu zaworu.
* Typ U: Specjalny typ zaworu płytkowego z dwoma kołnierzami i kompaktowymi wymiarami czołowymi.
3.2. Zakres ciśnienia i rozmiarów
Norma BS EN 593:2017 określa zakresy ciśnień i rozmiarów zaworów motylkowych:
* Wartości ciśnienia:
- PN 2,5, PN 6, PN 10, PN 16, PN 25, PN 40, PN 63, PN 100, PN 160 (europejskie normy ciśnienia).
- Klasa 150, Klasa 300, Klasa 600, Klasa 900 (klasy ciśnienia ASME).
* Zakres rozmiarów:
- DN 20 do DN 4000 (średnica nominalna, ok. 3/4 cala do 160 cali).
3.3. Wymagania projektowe i produkcyjne
W niniejszej normie określono szczegółowe kryteria projektowania mające na celu zapewnienie niezawodności i wydajności zaworu:
* Materiał korpusu zaworu: Zawory muszą być wykonane z materiałów metalowych, takich jak żeliwo sferoidalne, stal węglowa (ASTM A216 WCB), stal nierdzewna (ASTM A351 CF8/CF8M) lub brąz aluminiowy (C95800).
* Konstrukcja tarczy zaworu: Tarcza zaworu może być centralna lub mimośrodowa (przesunięta w celu zmniejszenia zużycia gniazda i momentu obrotowego).
* Materiał gniazda zaworu: Gniazda zaworu mogą być wykonane z materiałów elastycznych (takich jak guma lub PTFE) lub metalowych, w zależności od zastosowania. Gniazda elastyczne zapewniają szczelność, natomiast gniazda metalowe muszą być odporne na wysokie temperatury i korozję, a także zapewniać szczelność.
* Wymiary zewnętrzne: Muszą być zgodne z normami EN 558-1 lub ISO 5752, aby zagwarantować kompatybilność z systemami rurociągów.
* Wymiary kołnierza: Zgodne z normami takimi jak EN 1092-2 (PN10/PN16), ANSI B16.1, ASME B16.5 lub BS 10 Tabela D/E, w zależności od typu zaworu.
* Siłownik: Zawory mogą być obsługiwane ręcznie (za pomocą uchwytu lub przekładni) lub automatycznie (siłownik pneumatyczny, elektryczny lub hydrauliczny). Górny kołnierz musi być zgodny z normą ISO 5211, aby umożliwić standardowy montaż siłownika.
3.4. Testowanie i kontrola
Aby zagwarantować jakość i wydajność, norma BS EN 593:2017 wymaga rygorystycznych testów:
* Test ciśnienia hydraulicznego: sprawdza, czy zawór jest szczelny przy określonym ciśnieniu.
* Test operacyjny: zapewnia płynną pracę i odpowiedni moment obrotowy w symulowanych warunkach.
* Test szczelności: Potwierdzenie szczelności elastycznego gniazda zaworu zgodnie z normami EN 12266-1 lub API 598.
* Certyfikat kontroli: Producent musi przedstawić raporty z testów i kontroli w celu potwierdzenia zgodności z normami.
3.5. Zastosowania zaworów motylkowych EN593
* Uzdatnianie wody: Regulacja i izolacja przepływu wody słodkiej, morskiej i ścieków. Materiały i powłoki odporne na korozję sprawiają, że nadają się do pracy w trudnych warunkach.
* Przemysł chemiczny i petrochemiczny: obsługa płynów żrących, takich jak kwasy, zasady i rozpuszczalniki, z wykorzystaniem materiałów takich jak gniazda PTFE i dyski zaworów pokryte PFA.
* Ropa naftowa i gaz: Zarządzanie płynami pod wysokim ciśnieniem i w wysokiej temperaturze w rurociągach, rafineriach i platformach wiertniczych. Konstrukcja z podwójnym offsetem jest preferowana ze względu na swoją trwałość w tych warunkach.
* Systemy HVAC: kontrola przepływu powietrza, wody lub czynnika chłodniczego w systemach ogrzewania i chłodzenia.
* Wytwarzanie energii: regulacja pary, wody chłodzącej lub innych płynów w elektrowniach.
* Przemysł spożywczy i farmaceutyczny: stosowanie materiałów zgodnych z wymogami FDA (takich jak PTFE i EPDM z certyfikatem WRA) w celu zapewnienia działania wolnego od zanieczyszczeń i spełnienia standardów higienicznych.
3.6. Konserwacja i przeglądy
Aby zapewnić długotrwałą eksploatację zaworów motylkowych zgodnych z normą EN593, konieczna jest regularna konserwacja:
* Częstotliwość kontroli: Przeprowadzaj kontrolę co sześć miesięcy do roku pod kątem zużycia, korozji lub problemów eksploatacyjnych.
* Smarowanie: zmniejsza tarcie i wydłuża żywotność zaworów.
* Kontrola gniazd i uszczelnień zaworów: Sprawdź integralność elastycznych lub metalowych gniazd zaworów, aby zapobiec przeciekom.
* Konserwacja siłownika: Upewnij się, że siłowniki pneumatyczne lub elektryczne są wolne od zanieczyszczeń i działają prawidłowo.
4. Porównanie z innymi normami API 609
Chociaż norma BS EN 593 ma zastosowanie do ogólnego użytku przemysłowego, różni się od normy API 609, która została opracowana specjalnie dla zastosowań w przemyśle naftowym i gazowym. Kluczowe różnice obejmują:
* Zakres zastosowań: API 609 koncentruje się na środowisku ropy naftowej i gazu, podczas gdy BS EN 593 obejmuje szerszy zakres branż, w tym uzdatnianie wody i ogólną produkcję.
* Wartości ciśnienia: API 609 zwykle obejmuje klasę od 150 do 2500, podczas gdy BS EN 593 obejmuje klasy od PN 2,5 do PN 160 i od klasy 150 do 900.
* Projekt: Norma API 609 kładzie nacisk na materiały odporne na korozję, aby wytrzymywały trudne warunki, podczas gdy norma BS EN 593 umożliwia bardziej elastyczny dobór materiałów.
* Testowanie: Obie normy wymagają rygorystycznych testów, ale API 609 zawiera dodatkowe wymagania dotyczące konstrukcji ognioodpornych, co ma kluczowe znaczenie w zastosowaniach w przemyśle naftowym i gazowym.
5. Wnioski
| Funkcja | Kluczowe aspekty zdefiniowane przez normę EN 593 |
| Typ zaworu | Metalowe zawory motylkowe |
| Działanie | Manualna, przekładniowa, pneumatyczna, elektryczna |
| Wymiary twarzą w twarz | Zgodnie z normą EN 558 seria 20 (kołnierz/ucho) lub seria 13/14 (kołnierz) |
| Ocena ciśnienia | Zwykle PN 6, PN 10, PN 16 (może się różnić) |
| Temperatura projektowa | Zależne od użytych materiałów |
| Zgodność kołnierzy | EN 1092-1 (kołnierze PN), ISO 7005 |
| Normy testowe | EN 12266-1 dla badań ciśnieniowych i szczelności |
Norma BS EN 593:2017 zapewnia solidne ramy dla projektowania, produkcji i testowania metalowych zaworów motylkowych, gwarantując ich niezawodność, bezpieczeństwo i wydajność w szerokim zakresie zastosowań. Przestrzegając wymagań normy dotyczących ciśnień znamionowych, zakresów rozmiarów, materiałów i testów, producenci mogą wytwarzać zawory spełniające światowe standardy jakości.
Niezależnie od tego, czy potrzebujesz zaworów motylkowych typu wafer, typu lug czy dwukołnierzowych, zgodność z normą EN 593 zapewnia bezproblemową integrację, trwałość i wydajną kontrolę przepływu cieczy.